HDI là một trong những chỉ số rất quan trọng giúp đánh giá về sự phát triển của một đất nước. Vậy HDI là từ viết tắt của thuật ngữ nào? Hãy tìm hiểu về vấn đề này trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
HDI là từ viết tắt của thuật ngữ nào?
HDI là từ viết tắt của thuật ngữ Human Development Index, có nghĩa là chỉ số phát triển con người. Đây là chỉ số so sánh, định lượng về mức thu nhập, tỷ lệ biết chữ, tuổi thọ và một số nhân tố khác của các quốc gia trên thế giới.
Chỉ số HDI giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về sự phát triển của một quốc gia. Chỉ số này được phát triển bởi một nhà kinh tế học người Ấn Độ Amartya Sen và nhà kinh tế người Pakistan là Mahbub ul Haq vào năm 1990.
Ý nghĩa của chỉ số HDI là gì?
Chỉ số HDI được tạo ra để khẳng định rằng con người và năng lực mới là tiêu chí cuối cùng để đánh giá sự phát triển của một quốc gia. Qua đó, chúng ta có thêm góc nhìn về trình độ phát triển cũng như nhìn thấy những hạn chế để khắc phục, xây dựng đất nước theo mục tiêu đã đề ra.
- Chỉ số HDI giúp đánh giá tiềm năng phát triển con người của một quốc gia. Là thước đo bổ sung để đánh giá mức độ phát triển của một quốc gia bên cạnh việc xem xét các số liệu thống kê tiêu chuẩn về tăng trưởng kinh tế.
- HDI đơn giản hóa và chỉ nắm bắt một phần của những gì đòi hỏi sự phát triển của con người. Tuy nhiên, chỉ số này không phản ánh tình trạng nghèo đói, bất bình đẳng, an ninh con người, hay quyền tự do của người dân của quốc gia đó.
- Chỉ số HDI cũng có thể được dùng để xem xét các lựa chọn chính sách khác nhau của các quốc gia có phù hợp với người dân của nước đó không.
- Chỉ số HDI giúp đo lường chất lượng cuộc sống và sự tiến bộ của con người ở cấp độ toàn cầu. Bên cạnh đó, chỉ số này cũng được sử dụng để so sánh các chính sách của chính phủ, trong số các chính sách khác về chăm sóc sức khỏe và giáo dục.
- Giúp xác định nhu cầu công việc, tâm lý xã hội có tác động khác đến sức khỏe ở các nước có chỉ số phát triển con người cao so với các nước có chỉ số thấp hay không.
Tuy nhiên, HDI cũng chỉ nắm bắt được một phần về sự phát triển của con người. Bởi một bức tranh đầy đủ hơn về sự phát triển của con người cần được phân tích và đánh giá qua nhiều chỉ số khác.
HDI là từ viết tắt của thuật ngữ nào? Ý nghĩa của chỉ số HDI
Xem thêm: VGA là viết tắt của thuật ngữ gì? Cách chọn mua card VGA cho máy tính
Công thức tính chỉ số HDI là gì?
Có rất nhiều công thức tính chỉ số HDI, trong đó phổ biến nhất là 2 cách tính sau:
Cách tính số 1
HDI chứa đựng ba yếu tố cơ bản: Tri thức (thông qua chỉ số học vấn), thu nhập (GNI/người) và sức khỏe (thể hiện qua tuổi thọ bình quân kỳ vọng tính từ thời điểm mới sinh):
Trong đó:
- HDI1: Là chỉ số thu nhập bình quân đầu người tính theo sức mua tương đương.
- HDI2: Là chỉ số học vấn.
- HDI3: Là chỉ số tuổi thọ bình quân.
HDI nhận giá trị từ 0 đến 1. Theo đó, HDI càng gần 0 có nghĩa là trình độ phát triển con người càng thấp, trái lại càng gần 1 có nghĩa là trình độ phát triển con người càng cao.
- HDI >= 0,8: Nước phát triển con người cao.
- 0,51 <= HDI <= 0,79: Nước phát triển con người trung bình.
- HDI <= 0,50: Nước phát triển con người thấp.
Cách tính số 2
HDI là thước đo tổng quát về sự phát triển của con người và được đánh giá dựa vào những tiêu chí sau:
- Tri thức: Người dân có trình độ học vấn cao được đánh giá qua chỉ số EYSI (Số năm đi học kỳ vọng) và MYSI (số năm đi học bình quân).
- Sức khỏe: Người dân có cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài, được đánh giá qua tuổi thọ trung bình (LEI).
- Thu nhập: Người dân có mức sống tốt, được đo bằng chỉ số bình quân đầu người (II).
Những chỉ số trên được xác định theo công thức sau:
Chỉ số tuổi thọ trung bình (LEI):
Chỉ số học vấn (EI):
Chỉ số thu nhập (II):
GNI/ng: Được tính theo tổng sản lượng bình quân đầu người của một quốc gia theo sức mua tương đương và được quy đổi ra đô la Mỹ. Từ đó ta có công thức tính chỉ số HDI như sau:
Chỉ số HDI của Việt Nam trong những năm gần đây
Theo báo cáo của Bộ kế hoạch và Đầu tư thì trong giai đoạn từ năm 2016 – 2020, chỉ số HDI của nước ta đều tăng qua các năm. Cụ thể:
- Chỉ số HDI năm 2016 là 0.682 và năm 2017 là 0.687, tăng 100.73%.
- Chỉ số HDI của Việt Nam 2018 là 0.693, tăng 101.61% so với năm 2016 và tăng 100.87% so với năm 2017.
- Chỉ số HDI năm 2019 là 0.703; tăng 101.44% so với năm 2018.
- Chỉ số HDI năm 2020 là 0.706; tăng 100.43% so với năm 2019.
HDI là từ viết tắt của thuật ngữ nào? Ý nghĩa của chỉ số HDI
Xem thêm: Tìm hiểu thuật ngữ Share có ý nghĩa gì trong mạng máy tính
Như vậy, Việt Nam từ nhóm các quốc gia, vùng lãnh thổ có chỉ số HDI trung bình đã chuyển lên gia nhập nhóm mức HDI cao trong năm 2019 và năm 2020. Tuy nhiên, thứ hạng HDI của Việt Nam vẫn còn rất thấp.
Trong khu vực Châu Á thì nước ta xếp ở số 28 và thứ 116/158 quốc gia trên toàn thế giới. Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam chỉ đứng thứ 7. Qua đó, có thể thấy được sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Đảng và Nhà nước ta trong việc tạo mọi điều kiện tốt nhất để phát triển kinh tế và phát triển con người.
Một số chỉ số liên quan đến nền kinh tế quốc gia
Ngoài HDI vẫn còn các chỉ số khác như FDI, GDP… có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm về một vài chỉ số hay được nhắc tới ở dưới đây.
Chỉ số GDP
GDP là viết tắt của cụm từ Gross Domestic Product, nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội. GDP là thước đo quy mô và sự phát triển của nền kinh tế của một nước. GDP thể hiện tổng giá trị tiền tệ của các loại hàng hóa, dịch vụ cuối cùng được sản xuất và bán trên thị trường ở một nước trong một khoảng thời gian. Chỉ số này được sử dụng để so sánh về quy mô giữa các nền kinh tế khác nhau tại một thời điểm.
Chỉ số FDI
FDI là viết tắt của của cụm từ Foreign Direct Investment, nghĩa là hình thức đầu tư dài hạn của cá nhân hoặc tổ chức của nước này vào nước khác bằng cách thiết lập lên các nhà xưởng sản xuất và cơ sở kinh doanh.Mục đích của việc đầu tư này là đạt được các lợi ích lâu dài và nắm quyền quản lý các cơ sở kinh doanh này.
Hiểu một cách đơn giản thì đó là đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi có một nhà đầu tư từ một nước có được tài sản ở nước khác kèm theo quyền quản lý số tài sản đó. Bên cạnh đó, phương diện quản lý chính là thứ để phân biệt rõ FDI với các công cụ tài chính khác.
Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn đọc nắm được HDI là từ viết tắt của thuật ngữ nào và ý nghĩa của chỉ số HDI với mỗi quốc gia.
